5 jaar koning: wat doet Willem-Alexander nu precies?

Zijne Majesteit is bijna 5 jaar ons staatshoofd, maar wat houdt dat nu precies in?

Royalty Redactie BeauMonde 23 apr. 2018 | 08:00

5 jaar koning: wat doet Willem-Alexander nu precies?

Zijne Majesteit verschijnt veelvuldig in jacquet of een van zijn vele donkerblauwe pakken bij van alles en nog wat, maar wat doet die man nu precies voor de kost?

Over een paar dagen is het vijf jaar geleden dat koning Willem-Alexander werd ingehuldigd. In die vijf jaar heeft hij geen uitglijders gemaakt en de monarchie een eigen draai gegeven. Prima dossierkennis, uitstekende sociale vaardigheden, gevoel voor humor dat relativeringsvermogen verraadt – een land kan een slechter staatshoofd treffen. Daarom 5 vragen over zijn werk van de afgelopen 5 jaar.

1 Vindt Z.M. het een beetje leuk?

Willem-Alexander zal er niet over uitweiden, maar lichtte in het interview voor zijn 50ste verjaardag wel een tipje van de sluier op: "Ik zit erg goed in mijn vel." De koning omschreef zich als 'emotioneel' en 'redelijk vasthoudend': "Als ik ergens beet heb, ga ik ook echt door. Ik ben best wel veeleisend voor mijn omgeving, maar als het dan klaar is, vind ik het ook fijn dat te delen. Ik ben niet altijd makkelijk."

2 Heeft de koning macht?

Nederland is een koninkrijk, een monarchie. Dat betekent dat het staatshoofd van ons land een koning is. In Europa zijn nog zes andere koninkrijken. De meeste landen in Europa zijn een republiek en hebben een president als staatshoofd. In ons land berust het koningschap op een grondwet, een constitutie. Nederland wordt daarom een constitutionele monarchie genoemd. Dat wil zeggen dat de macht ligt bij de regering en volksvertegenwoordiging en de koning vooral een symbolische, verbindende functie heeft.

3 Wat is ministeriële verantwoordelijkheid?

Willem-Alexander maakt deel uit van de regering, maar de ministers zijn politiek verantwoordelijk. Over het beleid van de regering moeten zij verantwoording afleggen aan het parlement, niet aan de koning. Ook zijn de ministers politiek verantwoordelijk voor wat de koning zegt en doet. Een ongewenste uitspraak of handeling van de koning kan leiden tot het aftreden van een minister, niet van de koning zelf. De koning heeft geen invloed op het beleid van de regering en het bespaart iedereen veel stress en hoofdbrekens als hij pittige meningen voor zich houdt. Hij dient 'boven de partijen' te staan.

4 Wat doet Z.M. zoal?

Willem-Alexander ondertekent jaarlijks zeker 2000 wetten en ondertekent ook internationale verdragen die de Nederlandse regering heeft afgesloten en door het parlement zijn goedgekeurd. De documenten moeten door de koning zelf worden getekend, want hij heeft geen plaatsvervanger. Ook de verantwoordelijke minister of staatssecretaris zet een handtekening. Dat noemen we het contraseign. Hiermee komt de ministeriële verantwoordelijkheid tot uitdrukking.

Daarnaast beëdigt hij bewindslieden (hier Stef Blok)...

... spreekt op de derde dinsdag van september de Troonrede uit ...

Hij legt verder jaarlijks vele werkbezoeken af, bezoekt organisaties in het land, opent van alles en nog wat en woont culturele events, herdenkingen en Koningsdag bij. De koning verstuurt ook berichten ter gelegenheid van belangrijke gebeurtenissen of herdenkingen in binnen- en buitenland of aan staatshoofden en regeringsleiders, bijvoorbeeld na hun benoeming.

Een laatste officiële taak is het ontvangen van nieuwe ambassadeurs die in Nederland zijn aangekomen. De ambassadeur biedt de koning in Paleis Noordeinde twee zogenoemde geloofsbrieven aan. De eerste brief roept de vorige ambassadeur terug, terwijl de tweede de nieuwe ambassadeur aanwijst. Na aanvaarding van de geloofsbrieven is de nieuwe ambassadeur officieel in functie.

5 Kost dat nog?

Het Koninklijk Huis staat dit jaar voor 42,3 miljoen euro op de Rijksbegroting, 900.000 meer dan in 2017. Het feitelijke inkomen van koning Willem-Alexander bedraagt dit jaar 902.000 euro, net zoveel als vorig jaar. Koningin Máxima ontvangt 358.000 euro. Prinses Beatrix heeft een jaarinkomen van 510.00 euro.

Royalty