Deze week zouden prinses Beatrix en prins Claus hun gouden bruiloft hebben gevierd. Portret van de ontroerende liefde tussen twee mensen die elkaars steun en toeverlaat waren.
Op 10 maart is het precies 50 jaar geleden dat prinses Beatrix haar jawoord gaf aan prins Claus van Amsberg. In 1966 lag een Duitse prins-gemaal nog heel gevoelig. Op de huwelijksdag telde Amsterdam vele opstootjes tussen demonstranten die ‘Claus Raus!’ scandeerden en de politie. En op weg naar de Westerkerk werd er een rookbom naar de Gouden Koets gegooid. Het moet het bruidspaar geschokt hebben, maar het schepte waarschijnlijk ook een band, omdat ze er in ieder geval niet meer alleen voor stonden.
Prinses moest aan de man
© Koninklijk Huis 1964
In de pers waren toen al talloze huwelijkskandidaten voor de prinses gesuggereerd. Dagblad De Tijd inventariseerde ze op 26 juni 1965: zeventien prinsen, twee kroonprinsen, drie erfprinsen, een graaf, vier hertogen van Duitse afkomst en nog wat vorstelijke figuren. “Soms mensen die je van je leven nog nooit hebt gezien of die je bij voorkeur niet uit kunt staan,” zei de prinses tegen Elly Boer van persbureau ANP.
Liefde in het struikgewas
In mei 1965 had De Telegraaf de scoop met een foto waarop Beatrix in het struikgewas van kasteel Drakensteyn te zien was met een dan nog onbekende jongeman. Een omwonende wist te vertellen dat ze er elk weekend bezoek kreeg van dezelfde jongeman ‘uit het buitenland, met een sportwagen.’ Het blijkt Claus van Amsberg te zijn, ze heeft hem leren kennen op het huwelijk van een prinses Sayn-Wittgenstein-Berleburg op slot Berleburg.
Na WO II was het een omstreden liefde
Nederland ontplofte zo’n beetje toen bleek dat Claus weliswaar geen oorlogsmisdaden had begaan, maar wel bij de Hitlerjugend en de Wehrmacht had gediend. Beatrix was echter verliefd, het was wederzijds en geen van beiden was van plan van de omstreden relatie af te zien. Tijdens de verloving noemde Claus de nazi-periode “een zeer ongelukkige periode, een periode die niet uitgewist kan worden en evenmin vergeten”.
Eigenwijze kroonprinses gaat voor haar Duitser
© Keystone / Getty Images
Op een persconferentie zei de prinses later dat haar verloofde ‘nog nooit zo’n zwaar toelatingsexamen had gedaan’. Claus voegde toe: ‘Ik begin nog maar pas.’ Over alle ophef zei Beatrix: “Wij respecteren dat onze verloving niet algemeen wordt toegejuicht, maar wij menen toch dat we ons eigen leven moeten leiden en zelf moeten bouwen aan een nieuwe toekomst.”
‘Diamond, all diamonds’
Het hielp dat de prinses zo smoorverliefd was: ze huppelde letterlijk over het gazon van Paleis Soestdijk. Op de vraag van de journalist van de Britse omroep BBC wat voor verlovingsring ze had, zei ze met ware Marilyn Monroe-allure: ‘Diamonds, all diamonds’. Claus stond intussen enorm charmant te wezen en zijn beste Nederlands te oefenen, al had de relatie met het volk toen nog een lange weg te gaan.
Claus veroverde Nederland alsnog
Tussen prins Claus en de Nederlanders kwam het uiteindelijk helemaal goed. Hij gaf goed tegenwicht aan zijn soms wat bazige vrouw en was een liefhebbende vader voor hun zonen. En toonde zich een innemende, intelligente geestige man, zoals in dit stevig doorrookte interview uit 1980, hoewel hij ook toen al leed onder het koninklijke keurslijf. In de jaren tachtig doorbrak hij het taboe op depressie door open te zijn over zijn eigen ziekte.
De liefde was wederzijds
Hij was bovendien ontwapenend dol op zijn echtgenote die altijd net even wat losser leek in zijn bijzijn (zoals hier, met hun hondje Dushi). “Zonder mijn vrouw zoals ze is, had ik het nooit gehaald. Had ik het als het ware niet overleefd,” zei hij in 1986. Ook in 1999, toen de prins al heel ziek was, niets dan lof voor haar: “Ik ben zo gelukkig. Ik heb zoveel aan je te danken. Het is fantastisch. Dank je, Beatrix.”
Nog altijd een belangrijke rol
India 1986 © Marc Deville / Getty Images
Prins Claus stierf in 2002, prinses Beatrix heeft voor zover bekend nooit meer naar andere mannen omgekeken. En refereert in gesprekken nog altijd aan haar echtgenoot waarmee ze zoveel lief en leed beleefde. Ze noemde hem zelfs in haar afscheidstoespraak als koningin: “Wellicht zal de geschiedenis uitwijzen dat de keuze voor deze echtgenoot mijn beste beslissing is geweest.” Zo jammer dat ze niet nog veel meer jaren samen hebben mogen doorbrengen. Het was hen gegund om samen nog veel meer momenten te hebben waarop de lol en de liefde er vanaf spatte, zoals op deze foto in India.
