/https%3A%2F%2Fcdn.pijper.io%2F2025%2F02%2F3o1AidF9E7hV8T1739794626.jpg)
Wat is grensoverschrijdend gedrag?
Grensoverschrijdend gedrag is iets dat een ander bij jou doet, of veroorzaakt, waar jij geen toestemming hebt voor hebt gegeven en waar jij je niet goed bij voelt. Het gedrag is dan ook ongewenst. Iemand kan je met grensoverschrijdend gedrag fysieke, mentale of emotionele schade toebrengen.

Iedereen kan te maken krijgen met grensoverschrijdend gedrag; het komt vaker voor bij vrouwen, jongen mensen, LHBTI’ers, mensen met een migratieachtergrond en mensen met een beperking. Het kan heel lastig zijn om iets te zeggen van grensoverschrijdend gedrag, zeker als diegene die jouw grenzen overschrijdt meer macht heeft dan jij, of als er sprake is van een afhankelijkheidsrelatie. Denk aan een werkgever, trainer, verzorger of een leerkracht.
Vormen van grensoverschrijdend gedrag
Er zijn verschillende vormen van grensoverschrijdend gedrag:
- Intimidatie: dit is gedrag waardoor iemand zich bedreigd kan voelen. Hieronder valt bijvoorbeeld intimiderende aanrakingen, schelden, dreigend dichtbij komen of dreigen via de mail, app of social media.
- Agressie: dit kan verbaal zijn zoals schreeuwen of schelden tegen iemand. Agressie kan ook fysiek zijn door bijvoorbeeld te slaan, schoppen of iets (van een ander) kapot maken.
- Seksueel grensoverschrijdend gedrag: dit is iedere vorm van seksueel gedrag dat door het slachtoffer wordt ervaren als ongewenst. Denk bijvoorbeeld aan iemand aanraken of zoenen zonder dat diegene daar toestemming voor heeft gegeven. Maar ook zomaar seksueel getinte opmerkingen naar iemand maken.
- Pesten: iemand die de hele tijd onaardige opmerking maakt, je kleineert of negeert, of over je roddelt. Ook kan iemand flauwe grappen ervaren als pesten. Het gedrag herhaalt zich en houdt vaak voor langere tijd aan. Het is vaak moeilijk om er iets van te zeggen, omdat er dan weer een onaardige opmerking terugkomt.
- Discriminatie: als iemand je anders of ongelijk behandelt op basis van je afkomst, seksuele geaardheid, handicap, geslacht of geloof kan er sprake zijn van discriminatie. Denk bijvoorbeeld aan iemand die minder betaald krijgt dan haar mannelijke collega’s omdat ze een vrouw is. Of iemand die niet op een sollicitatiegesprek mag komen vanwege een islamitische achternaam.
Gevolgen van grensoverschrijdend gedrag
Dit soort gedrag kan voor iemand die dit meemaakt heel onprettig en soms zelfs traumatisch zijn. Als slachtoffer kan je last krijgen van stress, schaamte, woede, wantrouwen in anderen, slapeloosheid en concentratieproblemen. Ook kunnen er traumaklachten ontstaan en in sommige gevallen zelfs een posttraumatische stressstoornis.
Wat kan je doen als je grensoverschrijdend gedrag hebt meegemaakt?
Weet dat wat je hebt meegemaakt nooit jouw schuld is en je het niet zelf hebt veroorzaakt. De ander is altijd fout. Probeer met een ander te praten over wat je hebt meegemaakt, zeker als het grensoverschrijdend gedrag op je werk plaatsvindt. Zoek dan een collega die je vertrouwt en maak samen een plan voor hoe je dit kan oplossen.
Heb je seksueel grensoverschrijdend gedrag meegemaakt? Neem dan contact op Centrum Seksueel Geweld. Hier staan professionals dag en nacht klaar om jou te helpen, ook als het seksueel grensoverschrijdend gedrag lang geleden plaatsvond. Bel 0800–0188 of chat anoniem met een van hun medewerkers.