Een toxic werkplek begint met de kleine dingen – en zo herken je ze op tijd

We denken bij een toxic werkcultuur vaak aan schreeuwende bazen of structurele burn-outs. Maar volgens de World Health Organization (WHO) en publicaties zoals de Times of India begint het veel subtieler. Het zijn juist de ogenschijnlijk onschuldige, dagelijkse momenten die je mentale gezondheid langzaam ondermijnen. Denk aan kleine steken onder water, voortdurend micromanagement of het negeren van iemands ideeën in vergaderingen.

Microgedrag met macrogevolgen

Een opmerking als “jij bent altijd zo emotioneel” of het systematisch overslaan van iemand bij promotiekansen lijkt op het eerste gezicht misschien onbeduidend. Maar deze kleine dingetjes bouwen op. Je begint te twijfelen aan jezelf, je voelt je minderwaardig, en je vertrouwen in de werkomgeving brokkelt langzaam af.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Wat het extra verraderlijk maakt: vaak worden dit soort opmerkingen verpakt als grapjes of “goedbedoeld advies”. Dat maakt het lastiger om het te benoemen of er iets van te zeggen, zeker als je niet zeker weet of je er ‘te gevoelig’ op reageert.

“Het ligt niet aan jou”

In een toxische werkcultuur krijg je onbewust het gevoel dat jij het probleem bent. Als je grenzen stelt, ben je ‘moeilijk’. Als je om duidelijkheid vraagt, ben je ‘kritisch’. En als je je terugtrekt, ben je ‘afstandelijk’. De waarheid? Een gezonde werkplek hoort veilig te voelen – ook als je een keer nee zegt of feedback geeft.

Het patroon is duidelijk: mensen in zo’n werksfeer gaan zich aanpassen, zichzelf kleiner maken of overcompenseren. Dat is precies hoe de vicieuze cirkel ontstaat. En hoe burn-out, angstklachten of langdurige uitval op de loer liggen.

Zo herken je het op tijd

Wil je weten of jij je in een ongezonde werksituatie bevindt? Let dan op deze signalen:

• Je voelt je structureel uitgeput na werk, ook als het objectief gezien ‘rustig’ was.
• Feedback geven of ontvangen voelt onveilig.
• Er is veel geroddel of verdeeldheid binnen teams.
• Initiatief nemen wordt niet gestimuleerd, maar afgestraft.
• Je krijgt nauwelijks erkenning, hoe hard je ook werkt.

Als je jezelf hierin herkent, weet dan: het ligt niet aan jouw inzet. Het ligt aan het systeem waarin je functioneert.

Bekijk ook

Waarom aardig zijn niet helpt tegen jaloezie op werk (en wat wél werkt) | Beau Monde

Jaloezie op het werk is vaak onzichtbaar, maar voelbaar. Zo herken je het én bescherm je jezelf effectief.

Wat kun je doen?

Het begint bij bewustwording. Erkennen dat dit gebeurt, is stap één. Vervolgens kun je proberen het gesprek aan te gaan met collega’s of leidinggevenden die je vertrouwt. Merk je dat er niets veranert? Misschien is het dan tijd om eieren voor je geld te kiezen.

Investeer in je mentale gezondheid zoals je dat zou doen met een project op werk. Het is net zo belangrijk – en misschien wel belangrijker.