Koningin Máxima opent op 5 oktober in Museum Paleis Het Loo de tentoonstelling 'Anna Paulowna, kleurrijke koningin.'
Het is dit jaar is het tweehonderd jaar geleden dat Anna Paulowna met de latere Koning Willem II trouwde en naar Nederland kwam. Anna was een Romanov, een geslacht dat 300 jaar over Rusland regeerde én ze was een kleindochter van Catharina de Grote. Ze was bovendien een classy dame die de nodige glitter en glans uit haar thuisland naar Nederland bracht. De expositie toont veel van haar kostbaarheden, waaronder juwelen, serviezen en meubelen. Op de foto: koning Willem-Alexander en koningin Máxima tijdens hun bezoek aan het paleis in Moskou in 2013, om je een idee te geven. 'Anna Paulowna, kleurrijke koningin' is te zien t/m 5 februari 2017.
Paleis Kneuterdijk
Het calvinistische Nederlandse hof, waar ook toen 'doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg' het motto was, keek zijn ogen uit op de spullen van Russische grootvorstin Anna Paulowna (1795-1865), toen die in 1816 arriveerde. De zus van de Russische tsaar (dit is een gezinsschilderij van de Romanov's, kleine Anna leunt in een groene jurk tegen de knie van haar vader tsaar Paul I) was opgegroeid met de weelde van het Russische hof, waar men niet op een kilo bladgoud meer of minder keek. Vanuit haar vaderland nam ze onder andere meubilair en een Russisch-orthodoxe kerkuitrusting mee naar Den Haag, waar ze belandde in – niet lachen - Paleis Kneuterdijk.
Thuis in Brussel
De cultuurschok moet enorm zijn geweest. Na haar huwelijk met Willem II – elf dagen feest in St. Petersburg en een half jaar Russische luxe – was Den Haag voor haar een provinciestad. Bovendien beschouwde de bevolking ook toen de royals al niet als goden, wat even slikken was. Anna verbleef dan ook liever in hun paleis in Brussel, waar het allemaal wat mondainer was (en ze niet voortdurend werd geconfronteerd met de chronische ontrouw van haar man). Ze werd door haar schoonfamilie echter verplicht ook een aantal maanden per jaar in het noorden te wonen, onder andere op Paleis Tervuren en het toen gloednieuwe Soestdijk.
Sleutelfiguur
Anna en Willem kregen vijf kinderen, de oudste was Willem III (1817-1890), de vader van de latere koningin Wilhelmina. Die produceerde vervolgens Juliana, Juliana leverde Beatrix af en Beatrix' zoon Willem-Alexander is momenteel de koning: Anna behoort dus tot de vrij recente geschiedenis van de koninklijke familie. Ze is een sleutelfiguur in de lange relatie tussen Nederland en Rusland. Daarnaast maakte zij een belangrijke verandering mee waar we ook nu nog mee te maken hebben. De koning verandert van politiek ‘machthebber’ tot een voornamelijk symbolisch en publiek instituut.
Nieuwe tijd
Hierdoor kreeg Anna aan het einde van haar leven te maken met ‘nieuwigheden’ als pers en ministeriële verantwoordelijkheid, iets waar ze als onaantastbare tsarendochter maar moeilijk aan kon wennen. Toch is en blijft ze degene die in Den Haag de pracht en praal introduceerde waar we ons nu nog graag aan vergapen. ‘Anna Paulowna, kleurrijke koningin’ wordt georganiseerd in samenwerking met het Koninklijk Huisarchief. De bruiklenen zijn afkomstig van de Koninklijke Verzamelingen in Den Haag en van verschillende particuliere bruikleengevers.