Vandaag vieren we uitbundig de vrijheid, met festivals, muziek, en andere feestelijkheden. Maar die vrijheid hebben we niet zomaar. Daarom vond gisteren de Nationale Dodenherdenking plaats, waarbij Willem-Alexander en Máxima voor het oog van een volle Dam een krans legden.
Twee minuten stil
Zoals elk jaar was heel Nederland gisteren twee minuten lang stil om 20.00 uur precies. Via de NOS en verschillende andere kanalen was de herdenking bij het Nationaal Monument op de Dam live te volgen.
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima legden traditiegetrouw een krans namens de Nederlandse bevolking, om de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en van oorlogssituaties en vredesoperaties daarna te herdenken.
‘Levensgevaar’
De NOS weet bovendien te melden dat er een groot deel van de dag een noodverordening gold op het plein. Dat is op zich niets nieuws, maar dit keer werd er een toelichting gegeven op de beslissing door Femke Halsema, die toch hint op een bepaalde spanning.
Zo stelde de burgermeester van Amsterdam: “Gebeurtenissen zoals de moorden op diverse personen waaronder een advocaat en een journalist laten zien dat er sprake is van concreet (levens)gevaar voor een aantal aanwezigen.” Ook werd in de toelichting gesproken over de impact die één persoon kan hebben op een grote menigte.
Willem-Alexander vreesde voor ’traumatische’ verhuizing van dochters
Speeches
Uiteindelijk verliep de herdenking gewoon volgens het boekje – met een toespraak die dit jaar door presentatrice Dieuwertje Blok werd gehouden. Zij blikte terug op de ervaringen van haar eigen familie. Zo sprak zij over haar joodse moeder, die op zeventienjarige leeftijd het begin van de oorlog meemaakte en uiteindelijk 2,5 jaar onder moest duiken.
“Een Joods meisje in deze stad, in Amsterdam, een meisje met levenshonger. Toen ik op die leeftijd uit huis ging om te genieten van nog meer vrijheid, werd die van haar juist steeds meer ingeperkt”, sprak de presentatrice.
Gisteren blikte Willem-Alexander in zijn podcast Door de ogen van de Koning ook nog terug op zijn eigen toespraak uit 2020. Destijds stelde hij dat burgers zich ‘onvoldoende gesteund’ voelden tijdens de oorlog. “Ook vanuit London, ook door mijn overgrootmoeder, toch standvastig en fel in haar verzet. Het is iets wat me niet loslaat”, aldus de koning destijds.
Tegenover Edwin Evers blikte hij terug op deze speech. “Ik dacht: nu is mijn kans om het persoonlijke element van de familie, waar ik zelf al zo lang mee worstel, om daar gewoon mee naar buiten te komen. En te zeggen van ja, het was gewoon niet goed, dat ondanks dat men wist wat er gebeurde, dat het niet in de toespraken van Radio van Oranje naar voren is gebracht, dat er toch gezwegen werd. Terwijl het bekend was, zeker later in de oorlog, wat er gaande was.”
Bron: NOS, AD.nl, Door de ogen van de Koning – afl. 7 | Beeld: NL Beeld / BrunoPress
