Reiwa! Wat zit er achter de naam voor nieuwe keizer Japan?

'Kroonprins Naruhito knikte met een glimlach,' aldus het Imperial Household Agency, 'en zei: 'Ik begrijp het' toen hij hoorde wat de naam van zijn regeringsperiode zou worden.' Nu wij nog…

Reiwa (uit te spreken als rei-i-wa) wordt de 'gengo', de naam die Naruhito's keizerlijke regeringsperiode, die op 1 mei begint, zal dragen. Reiwa komt uit de Man'yoshu, een collectie zeer vroege Japanse poëzie uit 759 in het algemeen en een gedicht over pruimenbloesem in het bijzonder. De tekens zijn op meerdere manieren uit te leggen, de betekenis die de regering eraan geeft is zoiets als 'cultuur wordt geboren en gevoed door mensen die oog hebben voor elkaar' en moet 'trots op het verleden verbinden aan hoop voor de toekomst'. Letterlijk: 'Mooie harmonie.'

Premier Shinzo Abe maakte de naam bekend, dit zijn de karakters die erbij horen. In Japan hecht men veel waarde aan de naam van een regeringsperiode, die vaak iets zegt over wat er op dat moment belangrijk wordt gevonden, het is een soort nationale sfeermaker.

Terugkijkend wordt het de periode waar een aantal gebeurtenissen bij horen. Er zijn inmiddels zo'n 250 namen die samen in grote lijnen voor de geschiedenis van het land staan. Puristen zien er ook een nieuwe jaartelling in (officieel begint op 1 mei Reiwa 1), maar om praktische overwegingen houden ze ook gewoon het kalenderjaar aan dat in de rest van de wereld houvast biedt.

De periode onder Naruhito's vader, de huidige keizer Akihito (85) begon in 1989, heet Heisei en staat voor 'vrede bereiken'. Daar heeft Japan naar gestreefd, al kreeg het ook te maken met een economische bubbel, verslechterende relaties met China, de terroristische aanslag in 1995, de aardbeving in Kobe en de driedubbele ramp van de aardbeving, tsunami en de daaropvolgende Fukushima-meltdown van maart 2011.

Die van zijn vader Hirohito, hier met keizerin Nagako bij zijn aantreden, was Showa (1926-1989). Die naam stond voor verlichting en harmonie, wat sloeg op de snelle economische ontwikkeling van Japan, maar ook onlosmakelijk verbonden is met het militarisme in Japan en de verschrikkingen van WOII. De periode daarvoor wordt herinnerd als Taisho (liberaal denken, democratie, 1912-1926) en die daarvoor als Meiji (1868-1912), westers geïnspireerde, lichtelijk chaotisch verlichting.

Kroonprins Naruhito begint op 1 mei aan zijn Reiwa-tijdperk waar ondernemingen massaal op inspringen met Reiwa merchandise. Normaal gesproken zou dat ongepast zijn omdat keizers regeren tot hun dood, maar omdat Akihito bij leven aftreedt en vrolijk met pensioen gaat, is de sfeer rondom de wissel voor de verandering ronduit feestelijk. Links Reiwa-snoepgoed, rechts Reiwa-T-shirts. Yay? 

Foto's © ANP, BSR Agency