Royal Masterclass: zó maak je een kniksje

Het hoeft niet per se, maar toch: het is een teken van respect voor de royal van dienst, om er even héél licht voor door de knieën te gaan.

Een reverence, beter bekend als kniksje (in het Engels: 'curtsy' of 'bob'), is een vorm van begroeting. Het is niet zozeer de persoon waar je voor buigt, maar meer het instituut waar die voor staat.

Britse ex-premier Theresa May lijkt dat goed te begrijpen...

...al schiet ze wel een beetje door in deze lunge voor prins William.

Alleen vrouwen doen het, het is de vrouwelijke versie van de buiging. En hoe korter en subtieler hoe beter, de meeste royals vinden ostentatieve buigers vreselijk. Margaret Thatcher en koningin Elizabeth hadden bepaald geen klik, maar niet demonstratief buigen was een van de weinige kwaliteiten die de Queen aan The Iron Lady kon waarderen. 

Goed, hoe maak je zo'n kniksje nu volgens de regels? Aan het woord is Debrett's, societybijbel sinds 1769: 'Vanuit een staande positie breng je je gewicht op één voet (meestal de linker). Zet de bal van je andere voet naar achteren, schuin rechts van je standbeen. Rug recht, oogcontact houden. Buig het linkerbeen iets bij de knie, hou je torso recht. Daarna weer rechtop gaan staan met de voeten parallel aan elkaar." Bij de neergaande beweging mag je even met het hoofd neigen, maar het hoeft niet. Het hele kniksje neemt slechts enkele seconden in beslag, is rechts je standbeen dan mag je 'm ook andersom doen. De hertoginnen van Cambridge en Cornwall doen het hier vlekkeloos, voor de Queen.

Deze van Mette-Marit van Noorwegen is wat rommelig, als amalgaan van een reverence, buiging en handdruk voor de koningin van Thailand. Beter is eerst even het kniksje afwerken (respect) en daarna pas de handdruk (hartelijkheid). 

Maar het is ook een beetje Mette-Marits stijl: hier is ze nog maar net kroonprinses, dan is het Internationale Royal Monument ontmoeten ook wel even een dingetje.  

Burgers mogen kniksen of juist niet waar en wanneer ze maar willen, al zien puristen in het niet-kniksen onmiddellijk een Republikeinse revolutionair in je. Royals onderling houden er regels op na die kwantumfysica een eitje laten lijken. Heel in het algemeen buigen gelijken niet voor elkaar, dat is een vrij simpele. Dus monarchen buigen niet voor monarchen en toen Willem-Alexander en Máxima nog kroonprins en kroonprinses waren, bogen ze niet voor Guillaume en Stéphanie, kroonprins en kroonprinses van Luxemburg. Na april 2013 was er wél verschil in hiërarchie en toonde de kroonprinses in dit geval respect voor de koningin. 

Idem met kroonprinses Mary van Denemarken en koningin Máxima...

En met Letizia toen ze nog kroonprinses was. Nu de heren allebei koning en staatshoofd zijn, doen ze dat niet meer en drukken ze elkaar alleen de hand of huggen, want het gaat er allemaal best hartelijk aan toe.

Verder knikst iemand die in de aristo-hiërarchie lager staat voor personen die hoger staan. Prinses Anne is als Princess Royal en geboren prinses een van de hoogste royals van Engeland. Toch gaat ze hier door de knieën (en niet zo'n klein beetje ook) voor koningin Rania van Jordanië. Die is niet alleen jonger dan zij, maar ook geboren als burgermeisje: het kan verkeren.

Uitzonderingen maken het ingewikkeld. Zo knikst de hertogin van Cambridge uiteraard voor koning Filip van België, maar ook voor geboren prinsessen Beatrice en Eugenie van York, tenzij ze in het gezelschap is van echtgenoot prins William en de Yorkies voor haar buigen. Ben je daar nog? 

Spelregel is dat je alleen knikst als je iemand die dag voor het eerst ziet. Zo was dit duidelijk het eerste moment dat prinses Beatrice van York (rechts in het roze) haar oma de Queen zag. Zoals links Autumn Phillips (kleinschoondochter van de Queen) het doet, is wat te diep en overdreven...

...net als deze poging tot respect van Sarah, hertogin van York.

Sarah sleepte als bruid al graag alles uit het moment...

...en deed dat ook als fulltime royal - in een gevaarlijk kort rokje - in 1988. Links koning Olav V van Noorwegen, de vader van de huidige koning Harald.  

Er wordt dus wat afgebogen voor de Queen, dit is een van de zeldzame foto's waarop ze zelf knikst, als kroonprinses voor koning Haakon van Noorwegen (de opa van koning Harald en overopa van huidige kroonprins Haakon). 

Hier zie je dat iedereen behalve prins Philip de Queen die dag voor het eerst zag. Kniksje van Kate is perfect, Meghan was hier nog royal-verloofde-in-training en dook wat te diep, inmiddels heeft ze de rechte kniks ook helemaal onder de knie. Het is echt een kwestie van oefenen, dan gaat zo'n kort beleefd 'bobje' vanzelf.    

Foto's © BSR Agency, Getty Images, ANP, The Royal Collection, The Royal Family