Willem-Alexander en Máxima uitgerookt

Het vijfdaagse staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Australië is begonnen met een smoking ceremony van Aboriginals.

Dit is een traditioneel gebruik waarbij plantenbladeren worden verbrand om kwade geesten te verdrijven. Iets met belastinggedoe, misschien? We volgen de Oranjes de komende dagen op de voet op hun toch door Australië en Nieuw-Zeeland. Het laatste Nederlandse staatsbezoek downunder was in 1988, toen koningin Beatrix en prins Claus twaalf dagen door het land reisden. Het huidige staatsbezoek staat in het teken van het versterken van de "historische en brede bilaterale banden" die Nederland en Australië onderhouden. Die banden gaan ruim vier eeuwen terug tot 1606, toen het Nederlandse VOC-schip de Duyfken bij de noordkust van Australië voor anker ging. We vatten hier het programma even voor je samen. 

Mapping Australia

De koning en de koningin brachten eerder deze maand al een bezoek aan de tentoonstelling Mapping Australia in het Aboriginal Art Museum  in Utrecht. Dat bezoek was de aanloop voor het staatsbezoek. Hieronder zie je een foto van de welkomstceremonie in Perth, waarbij ze van de oorspronkelijke bewoners toestemming krijgen hun land te betreden. De Australische westkust heette ooit Nieuw-Holland, daarom begint het bezoek daar.

Máxima draagt een jurk van Mattijs van Bergen en schoenen van Jimmy Choo (met dank aan Josine Droogendijk van Modekoningin Máxima). Het collier komt uit de collectie van koningin Juliana, wat best een lief gebaar is, na alle ophef over het boek over 'Jula' en vooral Bernhard, dat vorige week verscheen

VOC-bezoek

Precies tien jaar geleden, in oktober 2006 (aah, wat waren ze nog jong!), waren Willem-Alexander en Máxima als prinselijk paar in Australië ter gelegenheid van de viering van 400 jaar betrekkingen tussen beide landen. Toen maakten ze onder andere een tocht op het historisch schip de Duyfken ↑ door de haven van Sydney.

Onthulling schotel

Ook dit bezoek heeft weer een geschiedenislink. Dit jaar viert Australië het Dirk Hartog-jaar. De VOC-schipper Hartog zette 400 jaar geleden als eerste Europeaan voet aan wal in West-Australië. Hij landde in 1616 met zijn schip de Eendracht op een eiland voor de westkust, toen hij met een omweg op weg was naar Java. Hij liet er een tinnen schotel met inscriptie achter.

Tinnen schotel

De tinnen schotel die Dirk Hartog op het eiland achterliet, met daarop de naam van zijn schip en andere reisgegevens, geldt als het eerste archeologische bewijs van Europese aanwezigheid in Australië. Het koninklijk paar heeft – core business – de Dirk Hartog-schotel onthuld in het Western Australian Maritime Museum in Perth. Het museum heeft de schotel in bruikleen gekregen van het Rijksmuseum in Amsterdam. Dit staat erop:

1616

den 25 October is

hier aangecomen het schip

d’Eendracht van Amsterdam

d’opperkoopman Gillis Mibas

van Luyck, schipper Dirck Hertogh

van Amsterdam de 27 dito

t’ zeyl gegaen na Bantam

de ondercoopman Jan Stins

de opperstuierman Pieter Doekes

van Bil anno 1616 

Dropheimwee

Behalve voor de VOC-geschiedenis is er ook aandacht voor de Australische inwoners van Nederlandse afkomst, bekend om hun heimwee naar drop, speculaas en kroketten. Tussen 1947 en 1971 zijn er zo’n 160.000 Nederlanders naar Australië geëmigreerd, omdat de kans op werk daar in die periode daar gunstig was. In drie steden heeft het koninklijk paar een ontmoeting met de Nederlandse gemeenschap. In de haven van Fremantle, vlak bij Perth, lopen de koning en koningin langs de Welcome Walls, waarin de namen van Nederlandse immigranten gegraveerd staan die hier destijds per boot aankwamen.  

Dinsdag: Perth

Op de tweede dag in Perth krijgt het koninklijk paar onder meer uitleg over toekomstige energiewinning met vloeibaar aardgas en bezoeken ze paardenraces. Via een scherm volgen de ze Melbourne Cup, de belangrijkste paardenrace van Australië. De foto is uit 2006, toen warmden ze voor hun bezoek downunder op met een gezellige kangeroe die totaal geen respect had voor het protocol.  

Woensdag: Canberra

De officiële ontmoetingen zijn pas op woensdag, als het koningspaar in de hoofdstad Canberra aankomt. Daar hebben ze, na een kranslegging bij het Australische oorlogsmonument, een gesprek met premier Turnbull en zijn echtgenote. In de middag is er een staatslunch bij gouverneur-generaal Peter Cosgrove in het Government House. Het filmpje biedt een terugblik van het staatsbezoek van Beatrix en Claus, in 1988.

Jussens als bedankje

De koning en koningin bezoeken het MH17-monument en ze spreken met vertegenwoordigers van Australische hulpdiensten die assistentie hebben verleend na de MH17-ramp in juli 2014, waarbij ook 27 Australiërs om het leven kwamen. De koning bedankt de gouverneur-generaal en zijn echtgenote 's avonds voor de gastvrijheid met een concert van de Gebroeders Jussen in het wereldberoemde Opera House in Sydney. De Oranjes zijn dol op de broers, ze traden ook op het feest ter ere van de 75ste verjaardag ↑ van toen nog koningin Beatrix, in 2013. 

Donderdag: Sydney

Onderwijs en innovatie staan donderdag in Sydney op het programma, met een bezoek aan de oudste universiteit van Australië en een bijeenkomst op Cockatoo Island over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van productie en transport van land- en tuinbouwproducten. Vrijdag gaat het in Brisbane over de samenwerking tussen Nederland en Australië op het gebied van waterbeheersing (what else?). Aansluitend aan het staatsbezoek aan Australië reist het koninklijk paar door naar Nieuw-Zeeland, voor een driedaags staatsbezoek dat op maandag 7 november begint.

Verder lezen: 

• Máxima heeft Assepoesmoment, verliest schoen
• Hoe luxe vliegen de Oranjes naar Australië?
• Nieuwe belastingrel rond Oranjes

Openingsbeeld © Robin van Lonkhuijsen / ANP