Kerst to the Máx: Feesten met de Royals

Hoe de feestdagen worden gevierd, verschilt per koningshuis, maar de Windsors slaan toch wel alles als het aankomt op Dickensiaanse tradities. De Oranjes? Not so much. 

tekst ELLA VERMEULEN beeld ANP, BSR AGENCY

Elke koninklijke familie heeft zo zijn eigen kerststijl.

Klassiek rood met goud

De afdeling Luxemburg blijft in eigen land. Groothertogin Maria Teresa mag zich graag uitleven met de kerstversiering: op de oprijlaan hangen zo’n tachtig klimopbollen aan rode linten om alvast een beetje in de stemming te komen. Château Berg, het woonpaleis van de Nassau’s, telt vele kerstbomen, waaronder een reus op het voorplein en in het midden van een ontvangstsalon een boom op een salontafel (die bizar genoeg tussen twee tegenover elkaar staande banken staat, zodat bezoekers elkaar niet meer kunnen zien). De stijl is heel klassiek rood met goud en Hare  Koninklijke Hoogheid schrikt niet terug om wat kunstsneeuw te bestellen voor sfeervolle kiekjes, ook al is er in de rest van het land geen vlok gevallen. 

Windsors en traditie

Voor het betere royal kerstgevoel moeten we in Engeland zijn. Koningin Elizabeth laat zowel Buckingham Palace als Windsor Castle in december uitbundig in kerstsfeer brengen, om voor de feestdagen naar haar privélandgoed Sandringham te gaan. Jarenlang werd de hele familie daar verwacht voor de feestdagen, maar die is  inmiddels zo groot geworden dat er, de laatste keer dat ze allemaal bij elkaar waren, royals in personeelsvertrekken moesten slapen (the horror…) en het personeel zo’n beetje gestapeld lag op zolder en in de kelder. Hare Majesteit vond dit te ver gaan en nodigt nu de verre familieleden uit voor een feestelijke lunch in Buckingham Palace en alleen de kinderen en (achter)kleinkinderen nog op Sandringham zelf, tot opluchting van iedereen.

En de Oranjes?

In de tijd van koningin Juliana werden er nog opnames gemaakt van de kerstviering met het personeel te Soestdijk. Ze deelde dan kerststol uit en schonk als een soort Moeder des Vaderlands warme chocolademelk in voor de dienstmeisjes en  de lakeien. Haar dochters werden geacht hier enthousiast in te participeren. Hare Majesteit las in 1961 bijvoorbeeld het kerstevangelie uit Lucas voor waarna haar dochters meespeelden in het kerstspel ‘De ster van Bethlehem’. Prinses Beatrix was Eva, Margriet speelde Maria, Christina (destijds nog Marijke) vermomde zich als dorpsvrouw en prinses Irene was – op last van haar vader Bernhard, wiens lievelingetje ze was – een engel. 

Wég met die kerststol

Toen Beatrix eenmaal koningin was, was het chocolademelkmoment zo’n beetje het eerste wat ze afschafte: ze vond het te kneuterig voor woorden en niet passen bij haar wat zakelijkere visie op de functie. Kerst was vanaf dat moment nog uitsluitend haar kersttoespraak met domineesdictie en wat discrete kerkgang. Met uitzondering van 2013 (het jaar van de inhuldiging en de dood van prins Friso) toen de koninklijke familie op kerstavond onverwachts de Regenboogkerk in Hilversum binnen schuifelde en daar na veelbewogen maanden even gewoon kerstliedjes zong als een normaal gezin.

Bizarre kerstversiering

Eén ding moet Beatrix worden nagegeven: ze had altijd beeldige kerstbomen. Klassiek en professioneel in de openbare vertrekken (wel járen met dezelfde decoraties – ons bîn zunig), privé een gezellige ratjetoe waarbij elk ornament een eigen verhaal had. Willem­Alexander heeft inmiddels zijn eigen traditie: hij trakteert volk en vaderland tijdens zijn kersttoespraak op zulke bizarre kerstversiering dat niemand eigenlijk nog hoort wat hij zegt. In 2013 zat hij – overigens met een toespraak die men in het algemeen ‘een verademing’ noemde peentjes te zweten bij de open haard, met om zich heen een aureool van foto’s van zijn dochters en naast zich een klok die hardnekkig 12:00 aanwees, terwijl het toch echt 13:00 was

Zomerse kerstvakantie

Traditie is dat het koninklijk gezin de oneven jaren op een verre vakantie gaat (eind 2017 zaten ze  in Miami) en de even jaren de feestdagen in Argentinië doorbrengt. Willem­Alexander neemt zijn kersttoespraak vooraf op waarna Kerst met de Zorreguieta’s wordt gevierd, vermoedelijk een van de redenen dat er niet veel werk van een kerstboom wordt gemaakt. In Patagonië is geen sprake vanDickensiaanse taferelen; het is er zomer, dus er wordt paardgereden, gezwommen en gebarbecued. W­A schijnt daadkrachtig het wachtwoord van de wifi te veranderen als hij Amalia, Alexia en Ariane achter hun schermen vandaan wil hebben. En naar verluidt mogen Máxima en haar dochters er zich ook graag een slag in de rondte shoppen, al dan niet online. Vrede en fashion op aarde, dus. Behalve dan als de wifi uitgaat.