Al 58 jaar staat Michiko van Japan als sereen, veelal zwijgend nationaal symbool naast haar man Akihito. En als hij in 2019 eindelijk met pensioen mag, verandert er ook voor haar veel.
Michiko was in 1959 de eerste burger die in de Keizerlijke Familie trouwde. Afkomstig uit een gegoede familie, kreeg ze zowel een traditionele als een westerse opvoeding en leerde al jong Engels. Mede door die wereldse start ontpopte ze zich later als meest zichtbare en bereisde keizerlijke gemalin ooit.
© ANP
Na het aftreden van Akihito krijgt ze een nieuwe titel: Jokogo. Ook zal ze met meer vrijheid en meer privacy haar laatste jaren kunnen doorbrengen. Ter ere van haar 83ste verjaardag blikken we terug op haar leven.
1940: 6 jaar en krullen
© Asahi Shimbun
Michiko Shoda had, heel opmerkelijk voor een Japans meisje, krullen en rossige tinten in haar haar, wat haar de bijnaam Temple-chan opleverde, naar het Amerikaanse kindsterretje Shirley Temple.
1957
© Asahi Shimbun
In 1957 leerde Michiko toen nog kroonprins Akihito kennen op de tennisbaan in de buurt van Nagano.
1958
© Asahi Shimbun
Michiki was een zeer gewilde partij met vele aanbidders, zodat Akihito zijn best moest doen om haar aandacht te krijgen. Hij won uiteindelijk met zijn mooie brieven, waarmee hij haar helemaal inpakte. Dat zij erg goed piano kon spelen, vond hij weer een bonus.
1959: verloving
© ANP
Dit is Michiko's verloving: links van haar vader Hidesaburo, rechts haar moeder Fumiko. Akihito was nergens te bekennen, de verloving werd de Shoda's meegedeeld door de rechterhand van de keizer.
1959: bruiloft
© Asahi Shimbun
Helemaal zonder slag of stoot ging de liefde niet: de Japanse aristocratie was beledigd dat er geen bruid uit hun gelederen was gekozen. Michiko's familie kreeg doodsbedreigingen. Puristen vonden het maar niets dat Michiko uit een Rooms-Katholieke familie kwam. En haar schoonmoeder keizerin Kojun riep zo vaak dat ze totaal ongeschikt was, dat ze er Michiko in de jaren zestig een stevige depressie mee bezorgde.
Michiko verloor door de kritiek van Kojun en de media onder andere zeven maanden haar stem en kampte met zenuwinzinkingen en maagbloedingen van de stress. Ook haar eigen schoondochter Masako trok de enorme druk niet, maar die had aan háár schoonmoeder juist een steun en toeverlaat.
De oude garde mocht dan moeite hebben met Michiko, ze was populair bij het volk dat haar als symbool zag van een moderne, democratische tijd. Als kroonprinselijk stel bezochten ze buitengewoon veel gewesten en hielden ze zich niet altijd even strak aan het protocol. Ook dit leverde appelflauwtes op aan het hof en grote populariteit in het land.
1960
© Getty Images
Met Akihito kreeg Michiko drie kinderen: kroonprins Nahuhito (hier aan haar hand), nu de aanstaande keizer, prins Fumihito en prinses Sayako.
© Getty Images
Als ouders (ze staan hier links) braken ze met de traditie om keizerskinderen te scheiden van hun ouders en op te laten voeden door privéleraren. Michiko gaf zelfs borstvoeding en Akihito en Michiko hielden de kinderen zoveel mogelijk bij hen.
1968
© Getty Images
Michiko gaf haar kinderen zelfs af en toe les, om hun blik wat te verbreden. Hier doet ze aardrijkskunde met Naruhito.
1989: keizerin
© Getty Images
Na de dood van keizer Hirohito (links) op 7 januari 1989 werd Michiko de 125ste keizerin van Japan, hoewel de daadwerkelijke inhuldiging pas op 12 november 1990 was (een ceremonie waar ze niet aan te pas kwam). Als keizerlijk stel bleven ze plichtsgetrouw veel door het land reizen en legden ze ook veel buitenlandse bezoeken af. Solo is ze amper te zien, de keizer en zij zijn onafscheidelijk.
1991
© ANP
Daarnaast onderhielden ze warme banden met andere koningshuizen: in 1991 hadden ze koningin Beatrix over de vloer, die voor de gelegenheid een buitengewoon zwierige rok droeg.
2000
© ANP
In 2000 waren Akihito en Michiko op staatsbezoek in Nederland, waar het in vergelijking met Japan het protocol helemaal het raam uit ging. Hier staan ze te praten met studenten in een huis aan het Rapenburg…
© ANP
… en in Amsterdam werd er zelfs geknuffeld.
2009
© ANP
De keizerin speelt nog altijd piano en heeft ook haar kinderen enthousiast gemaakt voor muziek. Slechtbewaard paleisgeheim is dat de familie wel eens samen een orkestje vormt, waarbij kroonprins Naruhito viool speelt, zijn dochter Aiko achter een cello zit en Michiko achter de piano. Akihito speelde ook cello, maar is daarvoor iets te stram geworden.
© ANP
Het kamerorkest speelt vooral buitengewoon verantwoorde stukken, maar ook wel eens iets populairs, als ze denken dat de hovelingen even niet in de buurt zijn.
Openingsbeeld © ANP