Psycholoog onthult: 'Je hebt veel minder problemen dan je denkt…'

Er zijn van die dagen… Dan lijkt de hele wereld zich samen te spannen om jou zo veel mogelijk problemen te bezorgen. Niets is frustrerender dan dat, het zuigt alle energie uit je weg. Het is juist op dat soort dagen dat het handig is het verschil tussen ‘een probleem’ en ‘een situatie’ te herkennen. Dat scheelt je een hoop negatieve energie.

Makkelijk gezegd, maar hoe doe je dat? Wij vroegen het aan Rosalie van Gils, psycholoog en gedragswetenschapper en eigenaar van Bureau Breinfijn.

View this post on Instagram

A post shared by Bureau Breinfijn (@bureau_breinfijn)

Het verschil tussen een probleem en een situatie

Rosalie: “Wat je waarschijnlijk niet altijd doorhebt, is dat er een erg groot verschil zit tussen een probleem en een situatie. Een situatie is namelijk een feit, en een probleem is een mening. Een situatie wordt pas een probleem als je er een negatieve emotie aan gaat verbinden. En het vechten tegen en het niet eens zijn met de realiteit zorgt voor de meeste problemen.

Stel, je bent vergeten een kaartje te sturen naar een jarige vriendin. Dat is de situatie. Maar jij voelt je schuldig dat je dat vergeten bent, vindt jezelf niet attent genoeg en in het verlengde daarvan voel je je niet ‘vriendin’ genoeg. Dat zijn een hele hoop negatieve emoties die je aan de situatie verbindt, waardoor het een probleem wordt. En dat is niet per se logisch of nodig: er zijn zat anderen voor wie dit geen probleem is. Die balen misschien wel dat ze het vergeten zijn, maar kunnen beredeneren dat dat nu eenmaal een keer kan voorkomen in een drukke tijd, maken een herinnering in de agenda voor volgend jaar en sturen de dag desnoods erop alsnog een kaartje. En weten dat ze wel ‘vriendin genoeg zijn’ omdat ze vorige week nog appjes voor en na haar sollicitatiegesprek hebben gestuurd.

Oftewel, jezelf toestaan om je hier slecht over te voelen, maakt van de situatie een probleem. Ik zeg specifiek “jezelf toestaan”, want je hebt altijd een keuze. Je kunt er zelf voor kiezen of je jezelf rot gaat voelen door je vergeetachtigheid waardoor je je vriendin niet hebt kunnen verrassen, maar je kunt er ook voor kiezen om het te accepteren en vervolgens weer het beste van de situatie te maken. Vaak komt daar nog iets beters uit ook!

Is het een feit of een mening?

Ik zal het nog wat duidelijker proberen te maken door wat andere voorbeelden uit het dagelijks leven. Een concrete situatie is bijvoorbeeld dat je constructieve feedback met verbeterpunten krijgt van je manager over je presentatie voor het MT. Een situatie waar je wat van kunt leren. Het wordt pas een probleem als jij dit doortrekt naar je gehele functioneren als werknemer (“ik heb gefaald”) en daar onzeker over wordt. Terwijl dat helemaal niet aan de orde was. Het alternatieve gedachtegang is: “Oké, jammer dat ik niet perfect was, had ik eigenlijk ook niet verwacht. Dus wat fijn dat iemand de moeite heeft genomen mij te helpen voortaan nog beter te presenteren. Een groot deel ging goed, aan die verbeterpunten ga ik werken. Ik zal ze volgende keer versteld doen staan”. Punt.

Nog een voorbeeld: je bent de broodtrommels vergeten mee te geven aan je kinderen voor school. Een weliswaar onhandige situatie, maar het wordt pas een probleem als je eraan verbindt dat je hebt gefaald als moeder. Ook hier is er namelijk een alternatief: je geeft de broodtrommels alsnog af, ze eten een boterhammetje mee met een vriendje of de buurvrouw wipt even langs, die toch al zo vaak heeft aangeboden je te helpen in deze drukke tijd. Wat ben je toch een power-mom: zelfs in situaties dat het tegenzit weet je een oplossing.

Wat hierbij helpt is om te realiseren dat de mate van een probleem afhankelijk is van de lading die jij eraan geeft. Die lading heeft te maken heeft met de manier waarop je naar jezelf kijkt. Wees wat minder streng voor jezelf, probeer op dit soort momenten eens alternatieve gevoelens op een rij te zetten die anderen op dat moment zullen hebben. Kan je hier iets van leren?

In principe bestaan er in de wereld alleen situaties, gebeurtenissen. Het is ons hoofd die hier een oordeel over gaat geven en iets gaat zien als een probleem. Ik zeg niet dat dit oordeel onterecht is, dat ligt natuurlijk aan alles om de situatie heen. Sommige problemen zijn er wel degelijk terecht. Wat ik probeer te zeggen is dat de situaties in de wereld zijn, en de problemen in ons hoofd. Die kunnen we groter, maar ook kleiner maken.

Bekijk ook

5 manieren om éven een momentje voor jezelf te creëren

Adem in, adem uit. Na deze tips ben je in een mum van tijd 100% zen.

Minder stress, meer ontspanning

Wij mensen willen altijd vechten (en winnen) van de realiteit. Maar ik zal je wat verklappen: dit gevecht kunnen en zullen we nooit winnen. Als je de broodtrommels vergeet, is dat een feit, je kunt niets meer veranderen aan het feit dat je kinderen die ochtend niet met trommeltje de klas in liepen. Je kunt er wel iets aan doen dat ze die dag alsnog hun brood krijgen. Dingen zijn zoals ze zijn. Door dit te accepteren, zal je minder stress ervaren, omdat je minder tegen de realiteit aan het vechten bent. En direct daarop zal meer ontspanning volgen. Verander wat je kunt veranderen, accepteer wat je niet kunt veranderen en los situaties op zonder te streng te zijn voor jezelf. Als je dit gaat toepassen op de kleine dingen die je gedurende de dag dwarszitten of storen, zal je leren herkennen wat er bij je gebeurt als je bepaalde situaties een hoge lading geeft. En als je vervolgens bewust probeert die lading te verminderen, zal je merken dat je steeds minder problemen ervaart. En als je vervolgens bewust probeert die lading te verminderen, zal je merken dat je steeds minder problemen ervaart. Zo kan jij élke dag aan!”

Rosalie van Gils is eigenaar van Bureau Breinfijn en het is haar missie om de vele vrouwen die dagelijks worstelen met stress, angst en piekergedachten constructief te helpen. Rosalie heeft korte online cursussen en langere programma’s over stress, piekeren, paniek en angst. Bekijk haar website voor haar hele aanbod. Daar kun je ook een gratis training volgen om uit de stresscirkel te komen, of een gratis e-book downloaden om meer grip te krijgen op je gedachten.