Spanje: hoeveel kan koningin Sofia nog verdragen?

Oud-koningin Sofia van Spanje wordt vandaag 80 en het is te hopen dat ze 'en petit comité' een fijn feestje krijgt, want haar leven kende best wat treurige momentjes.  

Sofia van Spanje is geboren als prinses Sophia van Griekenland en Denemarken te Athene. Ze hoort bij het Huis van Schleswich-Holstein-Sonderburg-Glücksburg, als het oudste kind van koning Paul en koningin Frederica. Rode draad in haar leven is dat ze er eigenlijk niet toe deed. Toen al niet, omdat ze als meisje niet in aanmerking kwam voor de troonopvolging.

En ook later niet, toen het gezin – ze heeft een zus, Irene en een broer, Constantijn die zou koning van Griekenland zijn geworden als dat land de monarchie niet had afgeschaft – in ballingschap leefde. Alles draaide altijd om Constantijn: ze studeerde kinderverzorging, muziek en archeologie in Athene en studeerde aan Cambridge, maar het enige wat telde was dat ze als 'reservelid' van het Griekse Olympische zeilteam haar broer liet schitteren bij de Olympische Spelen van 1960.

In de liefde had ze het ook al niet voor het zeggen: iedereen vond Juan Carlos van Spanje, achterneef in de derde graad, een goede partij. Misschien een béétje dominante player, maar in de zuidelijke machocultuur van die tijd deerde dat niet.

Sophia werd voor hem Sofia, ruilde haar Griekse-Orthodoxe geloof in voor het katholisme en liet zich net zo lang bezwangeren tot er een mannelijke troonopvolger was: de huidige koning Felipe van Spanje.

Haar relatie met Juan Carlos was daarna feitelijk voorbij. Ze verschenen als koning en koningin voor de buitenwereld, maar privé ging Juan Carlos uitbundig en schaamteloos vreemd, naar eigen zeggen met wel 7000 minnaressen. Sofia stortte zich in haar gezin. "Aan mijn kinderen heb ik altijd veel vreugde beleefd," zei ze vorig jaar. "Ze zijn alles waar het in mijn leven om draaide."

En verder was dit de enige invulling van haar leven: Juan Carlos' accessoire zijn en verder geen eisen stellen. 

Toen haar dochters en zoon volwassen waren, bleef er voor Sofia niet veel meer over. Als koningin had ze niet de vrijheid om naast haar taken nog iets te doen dat werkelijk haar interesse had, zoals koningin Máxima zich sterk maakt voor inclusive finance.

Haar echtgenoot trok zijn eigen plan. En Sofia werkte zich met een stalen glimlach geruisloos door parades en staatsbezoeken heen.

Ze smeet zelfs niet met kopjes toen ze in 2012 niet naar de Diamond Jubilee van koningin Elizabeth mocht. Ze had zich er erg op verheugd, omdat er veel familieleden en bekenden zouden zijn, maar moest het afblazen 'vanwege de oplopende spanningen tussen Engeland en Spanje over Gibraltar'.

Royalty-watchers ontging niet hoe de eenzaamste koningin-gemalin ter wereld zo nog wat geïsoleerder raakte. En uiteindelijk niet meer was dan een royal schim die hondstrouw naast haar met schandalen omgeven man bleef staan, tot dat niet meer hoefde.   

De troonwissel was voor Sofia een verlossing. Ze vertrok voor langere tijd naar Griekenland en richtte haar leven voor het eerst min of meer zelf in.  Juan Carlos en zij deelden al jaren geen vertrekken meer, ze woonde al met haar zus Irene in haar eigen vleugel van het Zarzuela. Er kwamen huisdieren bij (de royal vegetariër is dol op dieren en verafschuwt stierenvechten), ze ontsloeg personeel dat haar niet beviel en ze reisde op haar eigen onopvallende manier aanzienlijk meer dan eerst.

De grote vreugde in haar leven zijn haar kleinkinderen. Die van prinses Cristina wonen in Zwitserland, waar ze regelmatig te vinden is. Die van Elena in Madrid, die ziet ze het vaakst. En prinses Leonor en Sofia van koning Felipe en koningin Letizia zou ze graag vaker zien, maar uit alles blijkt dat de meisjes minder knuffelig worden en dat Letizia en haar schoonmoeder nooit zo knuffelig zijn geweest.

Gezien het feit dat de vele gezamenlijke optredens bij alle partijen nogal wat stress opleveren, is het te hopen dat Sofia zichzelf voor haar tachtigste verjaardag trakteert op absolute vrijheid. Niet meer plichtsgetrouw mee als vijfde wiel aan de wagen, gewoon lekker met babypanda's knuffelen als ze daar zin in heeft. Vriendinnen opzoeken, winnen met pokeren (haar pokerface is volgens intimi legendarisch!) en liefst explosieve memoires pennen, al is ze voor dat laatste vermoedelijk te meegaand en veel te aardig.

Toch zou het haar gegund zijn om eens echt gezien te worden, die elegante, discrete koningin-moeder, die sinds 1962 in dienst van de Spaanse troon staat.

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Die nooit haar respectvolle echtgenoot heeft laten vallen, die alles wat haar zoon doet steunt en die zich zelfs uitslooft om haar pittige schoondochter Letizia te laten shinen. Felipe, je bent aan zet: doe eens wat moois voor je moedertje.

Foto's © ANP, Getty Images, BSR Agency, Casa Real