Verleden prins Bernhard onder de loep: 'Overheidsonderzoek niet nodig'

Het was eigenlijk al heel lang duidelijk, maar deze week werd eindelijk onomstotelijk bewijs gevonden: prins Bernhard, de man van koningin Juliana, was inderdaad lid geweest van de NSDAP. Hoewel er nu van veel kanten om een grondig onderzoek naar het verleden van de prins wordt gevraagd, wil demissionair minister-president Mark Rutte daar niet in meegaan.

'Nooit lid geweest'

Bijna niemand twijfelde er meer aan dat wijlen prins Bernhard niet helemaal eerlijk was geweest over zijn verleden. Hoewel de prins namelijk zelf jarenlang had ontkend dat hij lid was geweest van de NSDAP, de Duitse nazipartij, begon het bewijs zich toch wel tegen hem op te stapelen.

In een interview met De Volkskrant, dat na zijn dood werd gepubliceerd, stelde de prins nog: "Ik kan met de hand op de Bijbel verklaren: ik was nooit een nazi. Ik heb nooit het partijlidmaatschap betaald, ik heb nooit een lidmaatschapskaart gehad."

In 2010 publiceerde schrijfster Annejet van der Zijl al eens over Bernhards lidmaatschap van een nationaalsocialistische studentenvereniging. Op zijn lidmaatschapskaart stond destijds aangegeven dat hij tevens lid was van de NSDAP. Bovendien was in 1996 al een kopie van Bernhards lidmaatschapskaart opgedoken in de Verenigde Staten, net als correspondentie over het opzeggen van zijn lidmaatschap uit 1936, het jaar dat hij zich verloofde met Juliana. Maar nu is dus het origineel boven water gekomen.

Eigen archieven

Historicus Flip Maarschalkerweerd deelt het bewijsstuk in zijn boek De Achterblijvers, dat deze week is verschenen. Pijnlijk detail: de kaart is aangetroffen in de persoonlijke archieven van de prins. De historicus deelde met NRC dat er een briefje bij de kaart zat van een Amerikaanse bewindvoerder, die schreef: "Ik heb dit een aantal jaren in mijn kluis bewaard. Toen ik op het punt stond het te vernietigen, bedacht ik me dat u het recht hebt verdiend om het zelf te vernietigen."

Maar klaarblijkelijk heeft de prins z'n kaart nooit vernietigd. Opmerkelijk, vindt ook Van der Zijl: "Er zijn genoeg open haarden op Soestdijk, lijkt mij. Ik kan niet anders concluderen dan dat hij toch wel hechtte aan die periode in zijn leven."

Onderzoek

Deze openbaring zorgt ervoor dat er vanuit verschillende hoeken wordt aangedrongen op een gedegen overheidsonderzoek naar het verleden van de prins. Toch wil Mark Rutte hier niet in meegaan. Hoewel de ontdekking 'heftig' is, lijkt het hem geen klus voor de overheid om dit onderzoek te leiden, stelde hij gisteravond. Volgens de demissionair minister-president is het aan historici om onderzoek te doen naar de kwestie.

Verschillende andere prominenten en politici zijn het hier echter niet mee eens. Zo stelt Naomi Mestrum, directeur van het Centrum Informatie en Documentatie Israel dat het gaat om de 'geloofwaardigheid van zowel Nederland als het koningshuis'.

Bron: Nu.nl, NRC, NOS.nl | Beeld: NL Beeld