Het komt gelukkig niet vaak voor, maar als het gebeurt, heeft het een hoop consquenties - het overlijden van een royal gaat vaak gepaard met een groot nalatenschap, ofwel: een koninklijke erfenis. Om te bepalen wat daarmee gebeurt, wordt gekeken naar een belangrijk onderscheid: dat tussen publiek bezit en privébezit. Hoe zit dat nou precies?
Privé of van de staat?
Veel bezittingen, zoals paleizen en kunstcollecties, zijn geen persoonlijk eigendom van de royals maar behoren tot de staat of een stichting. Kijk maar naar de Britse kroonjuwelen, deze worden bewaard in de Tower of London en zijn eigendom van de Britse natie. Ze worden uitsluitend gebruikt voor ceremonies zoals kroningen en staatsopeningen, en kunnen niet worden verkocht. Privéjuwelen zijn wel persoonlijk eigendom en worden vaak doorgegeven aan erfgenamen.
In Nederland werkt dat ongeveer hetzelfde. Paleizen zoals het Koninklijk Paleis en Huis ten Bosch zijn eigendom van de Nederlandse staat, maar worden ter beschikking gesteld aan de koning, Willem-Alexander dus. Privébezittingen, juwelen of persoonlijke kunstwerken bijvoorbeeld, blijven binnen de koninklijke familie.
Koninklijke paleizen
Paleizen zijn vaak een symbool van de monarchie. Na het overlijden van een royal blijven deze gebouwen doorgaans in gebruik voor ceremonies omdat ze geen eigendom zijn van de Hoogheden. Buckingham Palace en Windsor Castle behoren tot de Crown Estate en worden beheerd door een onafhankelijke organisatie. De regerende monarch mag het landgoed gebruiken.
Sommige paleizen zijn privé, dan ligt dit anders. Sandringham House en Balmoral Castle, twee van de favoriete residenties van koningin Elizabeth II, waren haar persoonlijke eigendom. Na haar overlijden zijn deze bezittingen overgegaan naar koning Charles.
Juwelen
Koninklijke juwelen hebben vaak een enorme historische en soms emotionele waarde. In veel gevallen worden ze doorgegeven aan de volgende generatie of blijven ze in familiebezit, zoals in Nederland. De regerende monarch mag de juwelen gebruiken voor staatsbezoeken en andere koninklijke gelegenheden, en beslist over wie wat mag dragen. Vóór 2013 was het Beatrix die bepaalde wat haar zussen en de bruiden van prinsen mochten dragen.
In sommige landen, zoals Denemarken, worden juwelen vaak in speciale stichtingen ondergebracht. Dit garandeert dat ze niet verkocht kunnen worden en behouden blijven voor toekomstige generaties.
Kunst en cultuur
Veel koningshuizen bezitten uitgebreide kunstcollecties. De Britse Royal Collection is wereldberoemd en omvat duizenden kunstwerken, waaronder schilderijen van Rembrandt, Vermeer en da Vinci. Deze collectie is eigendom van de natie en wordt beheerd door een trust. Geen enkel lid van de koninklijke familie kan deze kunstwerken verkopen.
In Nederland zijn er ook kunstwerken die tot de koninklijke verzamelingen behoren. Sommige zijn eigendom van de staat, terwijl andere privébezit zijn. Stel, onze koning komt te overlijden - wat natuurlijk nog lang niet aan de orde is - en hij bezit een aantal kunstwerken, dan worden deze overgedragen aan zijn erfgenamen of opgenomen in stichtingen.
Hoewel sommige objecten dus in de familie blijven, worden andere zorgvuldig beheerd om hun historische en culturele waarde te behouden. Eén ding is zeker: deze bezittingen blijven een essentieel onderdeel van het erfgoed en de identiteit van de monarchie.
- Rijksvoorlichtingsdienst, The Royal Family, Royal Collection Trust, NU.nl, Blauw Bloed, AD
- NL Beeld