Glamour met een knipoog

Waarom dragen sommige vrouwelijke royals een portretfoto als broche?

Naast de bijzondere tiara's en glitterende galajurken, is er nog een bijzonder detail dat we vaak voorbij zien komen bij staatsbanketten: een broche, in de vorm van een portret. Welke koningshuizen doen dit allemaal, en belangrijker nog: wat is de gedachte erachter?

Waarom dragen sommige vrouwelijke royals een portretfoto als broche?

Misschien is het je wel helemaal nooit opgevallen, maar verschillende vrouwelijke royals dragen een fotolijstje als broche bij officiële staatsbanketten. In dat lijstje zit een foto van hun koning. Het klinkt misschien een beetje achterhaald, maar toch is het dragen van de broche een hele eer! Dít is waar deze traditie vandaan komt.

Royal family order

Het dragen van de broche heeft alles te maken met de Royal Family Order. Koningshuizen hebben allerlei titels en ordes, en de Royal Family Order is één van de meest prestigieuze. Het is een exclusieve onderscheiding, die de vorst persoonlijk toekent aan vrouwelijke leden van de koninklijke familie. Deze orde bestaat tegenwoordig alleen nog maar in Scandinavische koningshuizen en bij de Britten.

Leden van deze damesorde krijgen een broche ter onderscheiding. Het gaat om een juweeltje bestaande uit een portret van de monarch, vaak omringd door diamanten. Deze hangt aan een lintje waarvan de kleur per regeringsperiode kan variëren.

Eervol

Hoewel het misschien niet erg feministisch klinkt, blijft het dragen van de broche een hele eer. Het dragen van deze portretbroche tijdens staatsbanketten en andere formele gelegenheden onderstreept de loyaliteit en toewijding van de draagster aan de vorst. Alleen royal ladies die een actieve rol vervullen binnen de familie maken kans op de onderscheiding. In tegenstelling tot veel andere onderscheidingen, wordt het uitreiken van de Royal Family Order niet openbaar gedaan. Het is dus altijd maar de vraag aan wie een nieuwe koning(in) zijn of haar portretten uitdeelt.

Verenigd Koninkrijk

Het idee van de Royal Family Order is ontstaan in Engeland. Koning George IV introduceerde de traditie in de vroege 19e eeuw, en sindsdien is dit voortgezet door opeenvolgende monarchen. Recentelijk nog debuteerde koningin Camilla het portret van haar man Charles, tijdens het staatsbanket met Japan. En bij het staatsbanket met Qatar bleek ook prinses Anne er eentje te dragen. Beide royal ladies combineerden deze met hun oude broche van koningin Elizabeth.

Koningin Camilla en prinses Anne dragen de broche van Charles tijdens het diner met de emir van Qatar (Beeld: NL Beeld)

Scandinavië

De Britten zijn niet de enigen die dit soort portretten dragen. De Scandinavische koningshuizen hebben een vergelijkbare Orde, met ieder hun eigen broches. In Zweden dragen de dames bijvoorbeeld een portret op een blauw lint. Zij hebben hem niet alleen op bij galadiners, maar ook bij kerkdiensten, dopen en black-tie evenementen.

Alle vrouwen hebben een portret van koning Carl Gustaf opgespeld (Beeld: NL Beeld)

In Noorwegen zijn de portretbroches vastgemaakt aan een lintje in de kleuren van de Noorse vlag. Niet iedere broche is hetzelfde: kroonprinses Mette-Marit en haar dochter Ingrid Alexandra dragen beide een ander portret én een andere lijst om hun broche.

En in Denemarken doen ze het weer anders: daar dragen de vrouwen alleen het portret van de vorst die hun nauwste verwant is. Mary verruilde haar broche van koningin Margrethe dan ook voor een broche van haar man Frederik, nadat hij de troon besteeg. Frederik's schoonzus blijft daarentegen het portret van haar schoonmoeder Margrethe dragen, omdat zij nauwer verwant zijn.

Koningin Mary met het portret van Frederik tijdens het staatsbezoek naar Zweden (Beeld: NL Beeld)

Broches in Nederland

Hoewel we in Nederland wel verschillende Ordes en onderscheidingen hebben, bestaat er bij ons niet zoiets als een Royal Family Order. We zullen Máxima en de drie A'tjes dus niet snel met een portret van Wim-Lex opgespeld zien verschijnen. Maar wellicht is zo'n traditie ook wel veel te overdreven en protocollair voor ons nuchtere Hollanders...

Royalty
  • Blauw Bloed
  • NL Beeld