Miljoenen foto's zijn er van de Queen, die vandaag haar 90ste verjaardag viert. We selecteerden de mooiste voor je, uit elk decennium één.
Koningin Elizabeth II vindt zichzelf niet erg fotogeniek en is niet dol op camera's. Toch staat ze meestal lachend op foto's, want ze heeft een heerlijk droog gevoel voor humor. En als haar blik een mix van woede en constipatie lijkt? Dan is ze niet boos, maar diep, diep ontroerd. Gevalletje royal training: nooit je emoties laten zien. Nou ja, behalve op vrolijke momenten dan. Go!
1926: prinsesje heeft een gezonde eetlust
Elizabeth Alexandra Mary werd door middel van een keizersnee geboren in het huis van haar opa aan moeders kant op 17 Bruton Street. Als oogappeltje van haar opa koning George V was ze kind aan huis in Buckingham Palace. Volgens haar nanny kon ze als peuter 'eten als een bootwerker'. En verder was 'Lillibet' zoals ze zichzelf noemde, toen al gek op paarden, pony's en honden. Deze foto met haar ouders stamt uit 1929, in 1930 kreeg ze een zusje, prinses Margaret. Lillibet groeide op in relatieve vrijheid: als dochter van prins Albert behoorde ze tot de zeer welgestelde kringen. Maar van troonopvolging was geen sprake: oom Edward was de kroonprins.
1936: opeens kroonprinses
Dit is een van de laatste onbevangen foto's van Elizabeth, genomen in de tuin van 145 Piccadilly, toen haar leven nog niet vast lag. Later in 1936 veranderde alles voor Elizabeth. Opa George overleed in januari en oom Edward werd koning. Maar trad nog hetzelfde jaar af omdat hij niet mocht trouwen met zijn geliefde, Wallis Simpson. Elizabeths vader Albert werd vervolgens gekroond als George VI (eerbetoon aan zijn vader) en Elizabeth werd op haar tiende opeens kroonprinses. Het betekende een verhuizing naar Buckingham Palace, veel lessen in constitutionele geschiedenis en staatsrecht van een privéleraar. En meer aandacht dan Lillibet leuk vond: ze is van zichzelf niet iemand die het heerlijk vindt in het middelpunt van de belangstelling te staan.
1946: chauffeur, monteur, verliefd
Elizabeths tienertijd werd gekleurd door WOII die ze grotendeels in Londen en op Windsor Castle meemaakte. Hoewel politici erop aandrongen dat de prinsessen naar Canada zouden evacueren, weigerde hun moeder dat: "De kinderen gaan niet zonder mij," zei de Queen Mum. "Ik ga niet zonder de koning. En de koning gaat niet weg." Elizabeth deed op haar manier haar best om te helpen en genoot toen ze iets ouder was stiekem intens van haar tijd als chauffeur en monteur in de Women's Auxiliary Territorial Service. Ook bloeide er iets op tussen haar en prins Philip van Griekenland en Denemarken: ze verloofden zich in 1947.
1956: Mannenhart & maag van staal
Al vier jaar koningin, moeder van prins Charles en prinses Anne, hoofd van de enorme Gemenebest en toch nog maar dertig jaar. De Queen gold toen al het meest bereisde staatshoofd ter wereld: hier inspecteert ze soldaten van het Nigeria Regiment. En bang was ze niet. Hoewel er bij een bezoek aan Ghana werd gedreigd met een aanslag, ging het programma gewoon door. "Ze heeft geen geduld met de manier waarop ze als een filmster wordt behandeld," zei president Kwame Nkrumah destijds. "Ze heeft het hart en de moed van een man. Ze houdt van haar plicht en weet wat het betekent om koningin te zijn." Onder andere met een stalen gezicht hapjes rat eten, in landen waar dit als delicatesse geldt.
1966: 'We all live in a yellow submarine '
In 1966 was de dekolonisatie van de Gemenebest in volle gang. Elizabeth nam het niet persoonlijk op en schikte zich minzaam naar de onafhankelijkheidswensen van de betreffende landen. Dat het minder reizen betekende, vond ze alleen maar fijn, met thuis twee pubers en twee nakomertjes prins Andrew en prins Edward. Slecht bewaard geheim is dat de koningin voor de buitenwereld altijd keurig in de plooi bleef, maar binnenskamers 'Revolver' van The Beatles grijs draaide. 'Yellow Submarine' was het favoriete hopsen-bij-mama-op-schoot-liedje van kleine Edward.
1976: Queen schittert in Washington
De aanstaande scheiding van prinses Margaret deed monarchisten geschokt naar hun parelsnoer grijpen. Elizabeth, zelf niet iemand die snel opgeeft, was er ook niet blij mee, maar gunde haar zus toch de vrijheid. Intussen stal Elizabeth de introverte van de twee zussen zelf de show in Amerika. In het Witte Huis danste ze beeldig met president Gerald Ford, in een voor haar doen gewaagde gele japon. Washington raakte niet uitgepraat over de Kokoshnik tiara. Dit is een topstuk in Russische stijl met 61 platina staven waarin 488 diamanten zijn gezet. "En ze walste ermee alsof hij niets woog," aldus die ándere diamantenverzamelaar, Elizabeth Taylor.
1986: flirten kan ze ook heel goed
Engeland werd getroffen door een fikse recessie. Het land was in de greep van stakingen en sociale onrust. En de onaantastbaarheid van de Queen kalfde af. In 1981 werd ze met losse flodders beschoten tijdens Trooping the Colour, een jaar later werd ze wakker van indringer Michael Fagan in haar slaapkamer. Cool als ze is, hield ze hem zeven minuten en twee telefoontjes met de paleispolitie lang aan de praat, terwijl Fagan op haar voeteneinde zat. Haar familie had ze echter niet onder controle. Het rommelde in het huwelijk van dochter Anne. Het sprookjeshuwelijk van Charles en Diana ontpopte zich tot royal soap. En prins Andrews vrouw Sarah Ferguson, die eerst nog zo leuk spontaan werd gevonden, bleek toch wel een tikje vulgair. Gelukkig bleef ze zelf overeind en maakte zich mateloos populair in China, door schalks te flirten met president Li Xiannian.
1996: 'Seriously, Jacques, calm down'
Ziehier het verschil tussen de Franse zwier van president Chirac en de Britse royal stiff upperlip. De Queen is 'not amused' door zoveel theatraal gedoe in haar koets. En dat terwijl ze na jaren vol negatieve publiciteit in 1996 haar rol en haar gezin weer aardig op de rit had. Andrew was gescheiden van zijn ontrouwe geldsmijter Fergie. De scheiding van Charles en Diana was rond. Ze betaalde al drie jaar keurig netjes inkomstenbelasting. En werkte aan het verkleinen van de koninklijke familie, om draagkracht te houden voor het instituut. En net toen het weer een beetje goed leek te gaan, verongelukte Diana in 1997. Elizabeth kreeg de grootste crisis van haar regeringsperiode voor haar kiezen, omdat ze volgens het volk harteloos en afstandelijk op de tragedie reageerde. Dat ze vijf jaar later toch stralend haar Golden Jubilee kon vieren heeft alles te maken met haar aanpassingsvermogen. Elizabeth luisterde in deze periode minder naar haar oude staf en haar moeder. En meer naar Charles, haar kleinzonen en een wat jonger team aan adviseurs, met betere antennes voor modern koningschap.
2006: monarchie nieuwe stijl
In Buckingham Palace werd de 80ste verjaardag van de Queen gevierd in 'een gouden tijd', waarin ze niet stuk kon. Helen Mirren portretteerde haar in 'The Queen' op een manier die een beetje begrip kweekte voor de toestanden in 1997. Ze mocht komen dineren op Buckingham Palace, teken dat Hare Majesteit vond dat Helen haar Oscar duidelijk verdiend had. Charles was net een jaar getrouwd met zijn grote liefde Camilla die steeds populairder werd onder het volk (hier hebben ze samen een pretmomentje tijdens de Braemar Games). Prins William had een keurige vriendin aan Kate Middleton. En prins Harry was zijn wilde haren kwijt en deed heldhaftige dingen in het leger. Zoals Elizabeth zich liet ontvallen tegen haar nichtje Margaret Rhodes tijdens een wandeling met de corgi's: "De zon schijnt weer."
2016: royal monument
Elizabeth is op haar 90ste de alom gerespecteerde matriarch van de Windsors. Overgrootmoeder, regeringsrecordbreker en nog kwiek genoeg om paard te rijden. IJzeren discipline, legt jaarlijks meer werkbezoeken af dan William, Kate en Harry bij elkaar. En overhoort wekelijks premier Cameron over het Brexit-referendum en andere zaken, waarbij ze haar huiswerk over het algemeen beter doet dan hij. Verder is ze al zoveel generaties lang koningin dat ze wereldwijd wordt gezien als The Queen, alle andere koninginnen ten spijt. Wat iets zegt over haar en haar uitstraling. Dat we nog maar lang van dit levende royal monument mogen genieten. Happy Birthday M'am.